Retinoids là một nhóm các phái sinh của vitamin A – nó bao gồm retinol, tretinoin, retinol esters… Trong bài này, đặt giả thuyết là tất cả mọi phái sinh họ retinoid bôi lên da đều được chuyển hóa thành retinoic acid (tretinoin) và đều có hiệu quả trong quá trình trị mụn, trị sắc tố, chống già, chống chết, vậy cơ chế hoạt động của tụi nó như thế nào?

1. Trị mụn
- Thường ở da mụn hay xuất hiện hiện tượng sừng hóa bất thường và retinoids có khả năng bình thường hóa quá trình sừng hóa và rụng của tế bào keratin – sẽ up lại bài 4 tác nhân gây mụn sau =))
- Retinoids có khả năng kháng viêm nhưng đồng thời cũng có khả năng kích ứng và gây viêm nên khi sử dụng cần cân đối theo tình trạng da cụ thể.
- Nếu retinoids ở mọi nồng độ đều có khả năng chống lão hóa tương đương nhau, chỉ hơn kém về mặt thời gian đạt hiệu quả tối ưu nhanh hay chậm, thì với trị mụn, nồng độ retinoids cao có vẻ như đem lại hiệu quả trị mụn tối ưu hơn – nhưng vẫn cần cân đối với tác dụng phụ viêm da, breakout.
- Kiểm soát bã nhờn: chưa đủ bằng chứng để khẳng định nhưng quan sát thấy có sự sụt giảm lipids da nói chung (cả bã nhờn và epiderma lipids) trên những người sử dụng retinoids.

2. Làm sáng da
- Retinoids đẩy nhanh quá trình thay mới tế bào da, đồng thời ức chế hoạt động sản xuất hắc tố của hắc bào, từ đó lượng màu da bị loãng hơn, da sẽ sáng màu hơn. Ví dụ như này, da là nước – hắc tố là mực, retinoids bơm nhiều nước vào xô nhưng lại hạn chế lượng mực, kết quả cuối cùng cho nước sáng màu hơn so với ban đầu.
- Cũng nhờ đẩy nhanh quá trình thay mới tế bào mà retinoids giúp loại bỏ các lớp tế bào cũ bị nhuộm đen trước đó.
- Lưu ý, tuy Retinoids là một thành phần quan trọng trong combo trị nám, sáng da, mờ thâm… nhưng bản than nó không phải là chất ức chế hắc bào mạnh nên cần kết hợp với các thành phần làm sáng da khác.
- Thời gian đầu sử dụng retinoids có thể có hiện tượng da xấu, xạm đi - một trong những lý do được đưa ra là da đang trong quá trình thay mới, retinoids đẩy lớp da cũ/ xấu lên bề mặt nhanh nên dung mạo sẽ gớm mất một thời gian hoặc cũng có thể là vĩnh viễn tùy vào âm đức của người sử dụng 😊.

3. Chống lão hóa
- Retinoids kích thích lớp nguyên bào sợi sản sinh collagen – cái này thì chắc ai cũng nghe rồi ớ nhưng retinoids còn kích thích sản sinh cả GAGs – chất nhờn/ chất giữ nước của lớp trung bì. Thành phần thường được biết tới nhất của nhóm GAGs là HA. Cùng với thời gian, khi cơ thể giảm khả năng sản xuất GAGs, hạ bì giảm khả năng giữ nước, da sẽ mất độ căng – bóng – sáng – trong trẻo. Da là một tổ hợp gồm nhiều cơ quan/ thành phần khác nhau – một bó collagen dày cui chồng chéo thì gọi là sẹo, hổng phải làn da khỏe đẹp.
- Retinoids cũng kích thích tăng sinh mao mạch, đưa máu và các chất dinh dưỡng tới nuôi da. Cũng chính vì khả năng tăng sinh mạch máu mà dùng retinoids sẽ có hiện tượng đỏ mặt và xỉn ở một số làn da kém may mắn.
- Retinoids nồng độ thấp cho hiệu quả chống lão hóa tương đương retinoids nồng độ cao nhưng thời gian để đạt đỉnh hiệu quả lâu hơn

4. Không phải mọi phái sinh retinoids đều mang lại hiệu quả như nhau
- Retinoids nói chung tác động lên 2 nhóm thụ thể vitA ở da RAR và RXR, mỗi nhóm lại này lại chia thành các thụ thể khác nhau nữa. Mỗi loại retinoid có thể tác động tới 1 hoặc nhiều nhóm thụ thể, do vậy, hiệu quả cuối cùng theo lý thuyết là có thể khách nhau nhưng trên thực tế thì người ta vẫn chưa nghĩ xong là khác ntn, bg nghĩ xong thì update sau =))
- Các phái sinh retinoids dùng trong mỹ phẩm cũng có những tính chất khác nhau (xem lại bài cũ) và không phải phái sinh nào cũng đem lại hiệu quả tốt (mặc dù giả thuyết đầu bài là cái nào cũng tốt =)))
- Nói chung là dùng thì nên lựa, còn lười không muốn tự lựa thì quẹo vô đây mình lựa cho :D

5. Lưu ý khi dùng retinoids
- Chống nắng tốt: dù mụn thì cũng chống nắng
- Dưỡng ẩm tốt: tránh hiện tượng da đỏ, xỉn, nhăn nheo như quả cà
- Kết hợp với các hoạt chất kháng viêm, phục hồi màng da: giảm thiểu khả năng kích ứng của retinol
- Kết hợp tẩy da chết: đẩy nhanh quá trình thay mới hơn nữa, rút ngắn quá trình xấu
- Kết hơp các chất chống oxy hóa: tăng cường bảo vệ da, tránh hiện tượng xỉn, sạm
- Tất cả các sự kết hợp đều dựa vào tình trạng da cụ thể, không nên cố đấm ăn xôi, vì c bảo e bôi nên e bôi cho cố xong tóe loe ra
- Bôi retinoids không làm bạn đẹp sau một đêm.

P.s: nếu ngày t lên 2 bài thì khoảng nửa năm sẽ cover lại đống bài cũ =))