1. Hayflick limit: tế bào phân chia từ 40 tới 60 lần thì lăn ra chết.
- Retinoids thúc đẩy sự thay mới của tế bào sừng, như vậy nếu thay nhanh quá và thay nhiều quá thì có bao giờ hết da không? Câu trả lời là không vì tế bào sừng keratinocytes là một loại tế bào gốc và Hayflick limit không áp dụng cho tế bào gốc.
- Lớp biểu bì vốn dĩ dù có dùng retinoids hay không thì vẫn luôn tự thay mới, tốc độ thay mới trong khoảng 4 tuần 1 lớp da, có thể nhanh hơn ở người trẻ và chậm hơn ở người già. Như vậy nếu Hayflick limit được áp dụng cho da thì sau khoảng 60 lần thay – tương đương 5 năm là hết cmn da rồi và toàn bộ nhân loại sẽ mất mẹ lớp sừng vĩnh viễn.
- Áp dụng tương tự cho ahas, bha, các hình thức tẩy da chết khác. Yên tâm là méo mọc hết da được đâu.
2. Kích ứng/ dị ứng chậm
- Retinoids có thể gây kích ứng luôn sau bôi nhưng thường thấy hơn dạng kích ứng từ từ, chết một cách chậm rãi và bình tĩnh nhưng chắc chắn chết.
- Có nhiều bạn mới dùng retinoids mấy ngày đầu thấy êm, da có vẻ sáng bóng hơn, đẹp hơn và tưởng dằng thì là mà ôi ăn ở tốt nên hợp này, bà Két toàn bố láo, có dụng da viêm chóc ghẻ lở gì đâu. Đã thế tuần bôi 14 lần luôn cho nhanh đẹp 😑. Vưng, nó lừa đấy, bôi cái mà đỏ như đít khỉ luôn thì méo ai sml. Ngắn thì 3 ngày, dài thì 1 tháng ạ, các bạn sẽ thấy da tróc, đỏ, may mắn nữa thì sưng phù lên như dùng diệu thuốc í a 😥. Túm lại là cứ dùng bình tĩnh thôi, nó lừa đấy ahuhu.
3. Bôi trên da trần/ khô để có hiệu quả tốt nhất
- Hơm, da ẩm – có nước thì hiệu quả cao hơn và giờ í, retinoids người ta pha xịn lắm rồi, dù các bạn có chồng vài lớp toner/ serum bên dưới thì nó vẫn thấm thôi.
4. Retinoids có dùng được với ahas/ bha, vitc… trong cùng một buổi không?
- Được nếu da bạn chịu được. Thứ tự bôi là acid trước, những thứ khác sau – lỏng trước, đặc sau.
5. Có bôi được retinoids lên cổ, mí mắt, mắt hay không?
- Thông thường, các bạn sẽ được khuyến cáo không bôi retinoids lên những vùng da mỏng/ nhạy cảm do khả năng kích ứng cao hơn – có thể gây đỏ, bỏng, bong da và tăng sắc tố.
- Tùy da mà lựa, mình vẫn bôi nhưng bạn bôi được không lại là chuyện khác.
6. Những tình huống có thể xảy ra khi dùng retinoids
- Không có chuyện gì xảy ra cả: có thể bạn tốt số, bôi retinoids mà không bị sứt mẻ miếng nào, cũng có thể do bạn chọn sản phẩm không tốt – ví dụ amazon 2.5% re, hoặc cũng có thể da bạn dày cui – chưa tẩy da chết đủ nên bôi j cũng nằm một đống trên mặt, không thấm, không hiệu quả.
- Mặc dù hiện nay, mục tiêu của các hãng khi giới thiệu sản phẩm chứa retinoids ra thị trường là hiệu quả mà không kích ứng nhưng có thể rất nhiều chuyện xảy ra, điển hình là kích ứng hoặc da trở nên nhạy cảm hơn. Ví dụ: khô, sần, đỏ, ngứa, tróc hoặc dễ nhẩn, lẩn mẩn. Tùy theo mức độ kích ứng mà có những xử lý phù hợp, nhưng nên nhớ là dùng retinoids thời gian đầu kích ứng là khó tránh, việc bôi đồ kháng viêm, phục hồi, dưỡng ẩm… chỉ giúp hạn chế phần nào, không thể làm các hiện tượng kích ứng biến mất hoàn toàn. Các cách xử lý: dừng sản phẩm, giảm nồng độ, giãn cách thời gian bôi, hoặc kệ nó tự hết sau một thời gian.
- Hiệu quả của retinoids được phản ánh qua mức độ tiế triển của da sau khoảng ít nhất 3 tháng sử dụng sản phẩm đổ lên, hông phải theo mức độ bong tróc, thích bong thì đi peel TCA.
- Nếu da nổi mụn viêm đỏ mưng đau, không gom cồi, không lên đầu, thù lù 1 đống, mưng lên lặn xuống theo nhịp điệu thủy triều thì bạn nên dừng ngay sản phẩm. Chuyện khác tính sau.
Ảnh: phản ứng tiêu biểu khi dùng retinoids: da đỏ, khô, tróc, mẩn.