*Bài viết chỉ giới thiệu một vài kiến thức cơ bản về tế bào gốc, đặc biệt là trong chủ đề dưỡng da.

1. Đây là một chủ đề khó và mờ mịt :D

Trải qua bao năm nghiên cứu, tìm hiểu và phát triển nhưng những ứng dụng của tế bào gốc trong y học vẫn còn rất hạn chế, thường được xếp vô mục ‘’rất tiềm năng’’ và tin tớ đi, ngay cả những con người giỏi giang nhất của nhân loại vẫn còn khiêm tốn phát biểu: ‘’nó rất tiềm năng, có nhiều giả thuyết đặt ra như là… nhưng chưa có gì có thể khẳng định được’’ thì cái ngày mà tbg trong lọ mỹ phẩm còn xa vồnnnnnnn.

2. Mỹ phẩm tế bào gốc người?

Bỏ qua những thứ dối dắm, vấn đề to nhất với tbg trong mỹ phẩm là bảo quản 😊. Các bạn có hay xem phim drama dài kì y học của mẽo hông? Mỗi lần có người hiến tạng là cả một quá trình mổ cắt bỏ hộp chạy sml cho kịp thời gian tới người nhận tạng. Thì tbg cũng na nạ vậy, không thể sống được trong lọ mỹ phẩm, nó chết. TBG mong manh vl, ngay cả trong phòng thí nghiệm, nhỏ thừa giọt nước nó cũng giãy giãy và ra đi :D

Cái nữa, hiểu đơn giản thì tế bào gốc có khả năng phân chia vô lượng, tái tạo thành tế bào biệt hoá - xây dựng nên các phần khác nhau của cơ thể, nghe thật kì diệu nhưng quá trình biệt hoá tbg trải qua nhiều bước và cần có gfs định hướng, không phải cứ tiêm đâu là mọc đấy, bôi đâu là liền đó.

Rộng rãi 1 tị, giờ chúng mình sẽ chơi trò giả định là những hãng mỹ phẩm siêu phàm đến mức bảo quản được tế bào gốc trong lọ thuỷ tinh đặt tủ lạnh và bạn bôi nó lên da và nó có hiệu quả. Điều gì đảm bảo rằng tế bào gốc sẽ trở thành tế bào da mà không phải bất kì thứ gì khác? Lông, tóc, cơ, móng, sẹo, hoặc thậm chí là ruột già, tay chân, mông đít trên mặt bạn? Tỉ dụ nếu nó hoạt động như cách các nhà sản xuất quảng cáo, hãy nghĩ rằng nếu có ai đó mất 1 phần cơ thể, chỉ việc tiêm/ bôi tbg vào phần đó và ngồi đợi cho nó mọc lại 😍😍😍. Quả là kì diệu.
Tiếp tục, nếu bạn sử dụng tbg người và nó thực sự có hiệu quả, và nếu cái bộ gen bất kì trong lọ kia bằng cách kì diệu nào đó tương thích, dung nạp và hoạt động với cơ thể bạn, xin chúc mừng, bạn có thể bị sida và mang bệnh về gen giống người mang tbg đó.

Tóm lại là càng nghĩ càng thấy đéo đúng lắm.

3. Mỹ phẩm tế bào gốc động thực vật

Dồi, vậy giờ quay qua tbg thực vật và động vật. Trò này mới vl nè, mỗi loài mang trong mình bộ gen khác nhau quy định tính trạng của loài đó, vậy nếu cơ thể bạn tiếp nhận được gen của động thực vật khác thì tức là vịt có thể lai được với dồng và phối giống với pikachu để tạo nên dồng Hải Phòng trong truyền thuyết ấy  :)). Như vậy nếu tbg động thực vật có hoạt động trên da người, vậy bạn sắp sửa mọc lông như khỉ, da như cá và sần sùi như vỏ cây.

Mới cả tế bào gốc có khả năng biệt hoá thành tế bào bộ phận cụ thể nhưng bản thân tbg thì hoàn toàn không có chức năng của tế bào bộ phận. Ví dụ bạn ăn rau thì nó có chất xơ chống táo bón nhưng bạn ăn tbg thực vật thì không, nó không có tác dụng gì trong việc chống táo, bạn vẫn bị trĩ bình thường, xin chúc mừng. Ahihi.
Cho nên nếu bạn thực sự tin tưởng vào tbg thì hãy ra lò mổ lợn xin 1 miếng da tươi rói hôi hổi về mà đắp lên mặt, về mặt cấu tạo thì da lợn giống với da người nhất ấy  =))

4. Vậy các sản phẩm tbg chỉ là trò bịp bợm?

Không hẳn =)).

Việc sử dụng tên tbg là sai nhưng trên thực tế các hãng hay sử dụng dịch chiết tbg. Tức là nuôi tbg hoa phong lan, thịt lợn ỉn, bao quy đầu trong lab rồi sau đó thu hoạch phần dịch sau khi nuôi cấy và hòa nó vô mỹ phỏm kèm chất bảo quản.

Phần dịch này được cho là chứa rất nhiều thứ, bổ béo hay không chưa biết nhưng giàu chất tăng trưởng (grow factors – gfs). Ngay cả việc dùng gfs thì cũng có rất nhiều vấn đề. Ví dụ: bảo quản :D, việc dùng chất bảo quản chỉ đảm bảo gfs ko thối, lọ gfs ko có khuẩn, ko đảm bảo khả năng hoạt động của gfs và vấn đề quan trọng hơn, nếu nó có hoạt động thì kiểm soát tăng trưởng dư lào? Nếu một tế bào tăng mãi, phân chia mãi méo ngừng trong cơ thể thì nó được gọi là tế bào ung thư hay sao í :D.

Việc biệt hóa tế bào ( ví dụ như mọc da, mọc tay chân, mọc mắt mũi ở người) là một quá trình phức tạp vcl và cầ nhiều thứ giúp định hướng và kiểm soát và người ta vẫn chưa hiểu, chưa vận dụng được hết. Hiểu vs vận dụng được thì đã ko cần người hiến tạng :D.

Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, những ứng dụng với chất tăng trưởng vô mỹ phẩm có những thành tựu nhất định, tuy nguy cơ thì vẫn còn là một ẩn số nên tùy bạn. Dùng thì dùng mà không dùng thì không dùng.

5. Case report

Năm 2018, đã có 1 case report về ung thư da (melanoma – dạng nguy hiểm dễ chết nhất) sau xâm lấn với gfs. Queo, có thể chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên nhưng rõ ràng, việc sử dụng gfs cần thêm nhiều nghiên cứu dài hạn để có safety profile rõ ràng hơn.

Thôi, tạm thế đã, nói lắm đéo ai đọc ☺️.