1. Dị ứng vs kích ứng
- Kích ứng (irritant): là hiện tượng khi tốc độ phá da nhanh hơn tốc độ phục hồi da. Thường xuất hiện nhanh, ngay và luôn (theo ngày hay theo tuần) và chỉ xuất hiện ở khu vực tiếp xúc với chất gây kích ứng. Các chất kích ứng có thể được giới thiệu từ từ cho da và rèn luyện đến khi da làm quen được (ví dụ như acids, retinol...). Đặc biệt, kích ứng da không do phản ứng quá khích của hệ miễn dịch đối với các chất kích thích.
- Dị ứng (allergy): là một phản ứng của hệ miễn dịch với chất bất kì mà hiện giờ chưa có cách chữa. Dị ứng có thể xuất hiện luôn và ngay nhưng cũng có thể phát sinh thông qua quá trình tiếp xúc với chất trong một thời gian dài (năm). Biểu hiện dị ứng mang tính toàn bộ hơn, xuất hiện ngay cả ở những vùng không tiếp xúc với chất, thậm chí trường hợp nặng còn phù đường thở và lăn ra chết. Đặc biệt hơn, khi da hình thành phản ứng dị ứng với 1 chất, nó có thể phát triển thành dị ứng với một nhóm chất đôi khi méo lquan đến nhao nuân. Ví du, 20 năm cuộc đời ăn cơm không sao, đến năm thứ 20 cộng 1 ngày ăn cơm xong thì nóng đỏ toàn thân, phù nề, khó thở, giãy giãy. Sau khi được cấp cứu qua khỏi thì bệnh viện thông báo từ dờ dở đi, không được ăn toàn bộ các loại tinh bột :D.
- Triệu chứng dị ứng có thể nhẹ nhàng như nóng đỏ toàn bộ vùng da mặt, cũng có thể dữ dội như phù nề, khó thở dẫn đến tử vong - cơ mà tớ chưa thấy ca nào dị ứng mỹ phẩm đường bôi đến chết đâu.
- Triệu chứng kích ứng: những hiện tượng, tổn thương bất thường ở vùng bôi đồ như đỏ, rát, sần, mẩn, có thể xuất hiện mụn nước… Ví dụ, dùng acid lau mạnh tay một quệt trên má, hôm sau ngủ dậy phần má đỏ lòe theo quệt lau acid.
- Túm lại: kích ứng da có thể cứu, có thể hồi phục, có thể bắt da làm quen với chất từ từ. Dị ứng thì thêy, quả nhân chịu, các thí chủ cố gắng tránh xa mấy tác nhân gây dị ứng ra.
- Tuy nhiên, khi bạn đã được chuẩn đoán bị viêm da tiếp xúc thì dù tiếp xúc dị ứng hay kích ứng thì cũng cần dừng sử dụng, bôi đắp những thứ gây viêm đó ra.
2. Dị ứng từ từ late onset allergies?
- Dị ứng thông thường do di truyền và bẩm sinh, tuy nhiên, như trên đã nói, đôi khi cần tiếp xúc với chất trong năm/ vài năm mới đủ liều tích trữ để bùng phát. Và từ đó, mỗi lần bạn tiếp xúc với chất gây dị ứng thì bạn sẽ ăn hành.
- Dị ứng với 1 chất? Không, điểm khốn nạn là khi bạn đã bị dị ứng thì thông thường nó sẽ dẫn đến dị ứng chéo một đống chất khác - và boom, da bạn giờ được xếp vô nhóm allergy prone ;`(
- Có kích ứng từ từ không? Không hẳn, kích ứng không phải là một phản ứng tự vệ của da mà nó xẩy ra khi da bị tấn công ở mức độ cao hơn phục hồi. Ví dụ, tuần bạn có thể peel 1 lần nhưng ngày nào cũng peel thì chắc chắn sẽ dẫn đến kích ứng. Da bạn có thể handle retinol cách ngày nhưng nếu ngày nào cũng bôi thì cũng có thể dẫn đến kích ứng.
3. Các sản phẩm hypoallergenic
- Ờm, đây là những sản phẩm đã được hạn chế sử dụng những chất có khả năng gây dị ứng cao (như tinh dầu, chất bảo quản vài loại...). Hypoallergenic products giúm giảm nguy cơ dị ứng xuống mức tối đa nhưng không đảm bảo 100% là không gây dị ứng. Hệ miễn dịch là một sinh vật sống cộng sinh với chúng ta nhưng lại chứa bộ não riêng biệt, nó phản ứng với bất cứ cdj mà nó ngứa mắt.
- Giống như là đội mũ bảo hiểm có thể giảm nguy cơ chấn thương sọ não nhưng méo đảm bảo là không bị chấn thương sọ nạo.
- Những bạn có da nhạy cảm, có tiền sử dị ứng thì nên chọn những dòng sản phẩm hypoallergenic.
4. Xử lí
- Khi bị dị ứng: đi viện uốn thuốc hoặc cấp cứu :D
- Khi bị kích ứng: tùy vào mức độ kích ứng, nếu nhẹ nhẹ thì bạn có thể dừng sản phẩm cũng như các sản phẩm có nguy cơ gây kích ứng như treatment (acids, retinol, bp...) - dưỡng ẩm nhẹ nhàng với những thứ như oat, b3, urea, ceramides cho qua cơn rồi từ từ bổ sung lại theo nồng độ/ liều lượng hợp lý sản phẩm gây kích ứng kia nếu vẫn muốn dùng, không thì thanh lý đi. Nếu bị kích ứng nặng hơn, da không có khả năng tự qua khỏi thì ra hiệu thuốc tham khảo rồi mua cor về bôi qua ngày giảm viêm coi sao. Ở những trường hợp kích ứng nặng thì xem xét cẩn thận coi có thực sự muốn dùng lại sản phẩm đó không.
5. Các thành phần gây kích/ dị ứng có tiếng
- Treatments: được ăn cả - ngã về âm, với treatment các bạn cố gắng giới thiệu từ từ vào routine, đừng để da sốc chết. Da có khả năng tolerate với các tác nhân gây kích ứng nếu bạn từ từ bình tĩnh với cái mặt mình.
- Hương liệu, cx thiên nhiên: well well well, hương liệu có thể chứa tới 600 compouds khác nhao nên đừng có thấy 100% natural thơm ngát mùi oải hương là cắm đầu táp lấy táp để. Tương tự như vậy, mấy cx thiên nhiên quần què được gọi tên đơn giản nhưng có chúa mới biết các organic compounds cụ thể trong 1 chiết xuất là gì, chưa kể khả năng chứa tồn dư thuốc trừ sâu các kiểu nếu nó hơm phải nguồn organic. Và dù có là nguồn organic thì nó vẫn chứa 7*7-49 thứ tá lả khác.
- Chất bảo quản: ahihi, cái này không tránh được nà, và một lần nữa, càng chứa lắm thứ thiên nhiên càng yêu cầu hệ bảo quản vcl. Ví dụ như petroleum jelly, dầu khoáng (măcj dù mình cho rằng dầu khoáng thiên nhiên vcl nhưng các nhà thiên nhiên học lại méo nhận nó) thì lại không cần chất bảo quản và khả năng gây kích/ dị ứng gần như bằng 0 nuân.
- Phẩm màu: càng sặc sỡ thì càng nguy hiểm. Đàn bà cũng vậy, càng đẹp thì càng đáng sợ =)))
- Salicylates: ờm cứ gọi là nhóm liên quan đến salicylic acid đi. Mặc dù một vài chất trong nhóm như BHA, asprin được ca ngợi bởi khả năng kháng viêm nhưng ngược lại nó có thể gây dị ứng. Thường bà bầu không được khuyến khích dùng BHA vì dị ứng sallicyism có thể dẫn đến xảy thai đó.
6. Hạn chế kích ứng mỹ phẩm
- Nói rồi nói lại, đương nhiên là tớ cũng muốn tư vấn một bộ skincare mấy chục củ một lần, vừa nhàn vừa hời, đỡ tốn thời gian theo dõi nhưng lần nào tớ chũng chỉ hướng dẫn các bạn thay đổi, thêm bớt một vài sản phẩm. Vì sao? Vì thử dùng tí SA ko sao n cùng lúc thử tí SA và retinol thì khả năng kích ứng không chỉ tăng gấp đôi mà là gấp nhiều lần. Vì tỉ dụ dùng SA vài tuần ngon rồi, giờ thêm retinol bùng mụn sml thì còn biết là do retinol, ko phải do SA :D
- Nên các bạn dùng đi, hỏi ít thôi, ngày nào cũng hỏi da nó ko đẹp nhanh hơn hoặc mọc nhanh hơn đâu.
- Luôn thủ sẵn đồ dịu da, kháng viêm như 1 hũ oat share, 1 hũ urea share trong nhà, ko phải ngày nào cũng dùng nhưng tất sẽ có lúc cần dùng đừng đợi đến khi bung bét rồi ms đi mua, xong đợi ship, xong 2 ngày nhắn 10 cái mess giục đồ. Không ai hầu được.